10 Ağustos 2013 Cumartesi

Toros Dağları

Anadolu'nun güney, doğu ve güneydoğu kesimlerinde yer alan sıradağlardır. Toroslar, Alp-Himalaya sisteminin güney kesimini oluşturur. Toros Dağları batıda Rodos Adası-Pindos Dağları-Dinar Alpleri'yle Alp dağlarına, doğuda İran'da bulunan dağlar aracılığıyla Pamir Dağları'ndan Himalaya sıradağlarına bağlanır. Toros Dağları Anadolu'da iç ve dış sıralar olmak üzere ikiye ayrılır. Dış sıralar Amanos Dağları'yla başlar. Amanos Dağları Kıbrıs Dağları'nın uzantısıdır. Güneydoğu Anadolu Toros Dağları ile sürer. İç sıralar ise Batı Toroslar, Orta Toroslar ve Doğu Toroslar olmak üzere üçe ayrılır. Batı Toroslar, Antalya Körfezi'nin iki yanında yer alır.

 Teke yarımadasındaki dağlarla Göller Yöresi'ndeki Sultan Dağları, Antalya Körfezi'nin doğusunda yer alan Geyik Dağları en önemli dağlarıdır. Batı Toroslar, Taşeli Plâtosu'na kadar uzanır. Orta Toroslar, Taşeli Plâtosu ile kuzeydoğuda bulunan Uzunyayla arasındadır. Orta Toroslar dört sıra hâlinde uzanır. Birincisi en geniş kütlesi olan Bolkar Dağları'dır. İkincisi, Aladağlar, üçüncüsü Zamantı ve Göksu Irmakları arasında olan (Seyhan Irmağı'nın iki önemli koludur) Tahtalı Dağları, dördüncü sıra da Seyhan ve Ceyhan ırmakları arasında bulunan Binboğa Dağları'dır. Doğu Toroslar, Uzunyayla'nın doğusundan Doğu Anadolu bölgesinin iç kesimlerine kadar uzanır. Doğu Toroslar, Munzur Dağları ile Karasu-Aras Dağları'ndan oluşur. Bu dağlar kaynaklarda çok az miktarda Doğu Toroslar adıyla anılır. Güneydoğu Toroslar, Malatya Dağları ile Hakkâri Dağları arasında bulunan dağlardır. Bu bölgede Toroslar yay biçimde uzanır. Güneydoğu Toroslar, Fırat ve Bitlis Çayı tarafından derin vadilerle yarılır. Hakkâri Dağları'nda bulunan Cilo Dağı Türkiye'nin volkanik olmayan en yüksek noktasıdır. Torosların en önemli özelliği bol miktarda kalkerden oluşmasıdır. Toroslar üstünde çeşitli mağaralar ve çukurluklar, yer altı ırmakları ve yer altı gölleri vardır. Ayrıca önemli miktarda buz yalakları (sirkler), buz yalağı gölleri, buzul taş setleri ve buzul vadiler de bulunur. Türkiye'nin en büyük buzulu Cilo Dağı'ndadır. Toros Dağları'nın doğal bitki örtüsü, bulunduğu bölgeye göre çeşitlilik gösterir. Akdeniz bölgesi içinde bulunan dağlarda egemen olan bitki örtüsü makidir. Yüksek kesimlerde meşe ve kızılçam ormanları daha yükseklerdeyse iğne yapraklı ağaçlar, Lübnan sediri kara çamlar ve ardıçlar bulunur. Orta Toroslar'da Adana bölümünde sarıçam ve Halep çamı toplulukları bulunurken Amanos Dağları'nda Toros Dağları'nda bulunan ağaçlarla Doğu kayınları bulunur. Doğu Toroslar bitki örtüsü açısından oldukça yoksuldur. Yer yer küçük meşe topluluklarına rastlanır.

 Güneydoğu Toroslar'da meşe toplulukları Doğu Toroslar'a oranla daha geniş yerlere yayılır. Toros Dağları ulaşımı oldukça engelleyen dağlardır. Batı Toroslar'da en önemli yol, Göller Yöresi'ni Antalya'ya bağlayan Çubuk Boğazı'dır. Orta Toroslar, Gülek Geçidi ile Amanoslar'da Gâvur Dağı geçidi, ortasındaysa Belen geçidiyle ulaşım sağlanır. Doğu Toroslar ulaşımı oldukça fazla engeller. Ulaşım ancak doğu-batı doğrultusunda yapılabilmektedir. Güneydoğu Toroslar'da bulunan en önemli geçitse Bitlis Vadisi'nden geçip Van Gölü kıyılarını Mezopotamya'ya bağlayan kara yoludur. Ayrıca Fırat Irmağı'nın boğazları ve patikaları dışında ulaşıma olanak tanımaz. Toros Dağları'nda serin yaylalar bulunur. Adana ilinin yararlandığı Tekir ve Bürücek, Tarsusluların yararlandığı Namrun, Mersinlilerin yararlandığı Gözne ve Fındıkpınarı yaylaları en önemlileridir.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder