Adı çıktı dokuza, inmez sekize.
Ahmak misafir, ev sahibini ağırlar.
Ağanın alnı terlemeyince, ırgatın burnu kanamaz.
Ağır kazan, geç kaynar.
Ağır ol da kamil desinler.
Ağıza tat, boğaza mihnet.
Ağızdan burun yakın, kardaştan karın yakın.
Ağzı açık ayran delisi
Ağlayak da gözden mi olak?
Ağrısız baş mezar da gerek.
Akçe bulsam çıkı yok.
Alem unutmuş, kalem unutmamış.
Alımı aldım, morumu soldurdum.
Alışmış kudurmuştan beterdir.
Allah aptala eşeğini kaybettirir, sonra buldurup sevindirir.
Allah şaşırttı mı dayıya hala dedirtirirmiş,
Allı yelek, pullu yelek; gömlek yok canfes neye gerek.
Al kaşağıyı gir ahıra, yağır olan gocunsun.
Anan turp, baban şalgam; sen için de gülbe şeker.
Arsızın ar nesine; gömleği uzun yar nesine.
Ar namus tertemiz.
Armudu sapıyla, üzümü çöpüyle, pekmezi küpüyle.
An satmış, namusu tellala vermiş.
Ar gözden, kar yüzden anlaşılır.
Arap eli öpmekle dudak kararmaz.
Asıl azmaz, bal kokmaz; kokarsa ayran kokar, çünkü aslı süttür.
At ölür de, itler bayram eder.
Atlıyı attan indirir.
At ile avrat yiğidin bahtına.
Ayağı dokunmadık taş, başa gelmedik iş olmaz.
Ayağın sığmayacağı yere, baş sokulmaz.
Az yaşa, uz yaşa akıbet gelecek başa.
***
Babam bana öğüt verirken, ben inek gözünde kırk sinek saydım.
Baba mirası yanan mum gibidir.
Babası ölen bey, anası ölen kadın olur.
Bağa bak üzüm olsun, yemeğe yüzün olsun.
Bağ dua değil, çapa değil ister.
Baht olmayınca başta, ne kuruda biter, ne de yaşta.
Bakkal ölenin borcunu diriye ödettirir
Bal döksen yalanır.
Bal bal demekle, ağız tatlanmaz.
Beşik arkası da gurbettir.
Bilmediği beş vakit namaz, bilir de yanına varmaz.
Bir çakımlık gav gibi.
Bir dirhem et, bin ayıp örter.
Boyumca buldum, huyumca bulamadım.
Bir nalına vurur, bir mıhına.
Bir yerim diyenden, bir de yemem diyenden kork.
Bize gelince yiyip içelim, size gelince gülüp geçelim.
Büyük lokma ye, büyük söyleme.
Boş ite, menzil olmaz.
Boş boğazı ateşe atmışlar da odun yaş diye bağırmış.
***
Can sefadan da usanır, cefadan da.
Cennete gitse, fidan kırar; cehenneme gitse kazan deler.
***
Çalmadan oynar kel güdük, ne davul ister ne düdük.
Çatal kazık yere geçmez.
Çıra dibine karanlık.
Çobana verme kızı, ya koyun güttürür, ya kuzu.
Çoluk çocuk ile eyleme pazar, arpa alır ambardan buğday yazar.
***
Dağdan yayılır, gölden sulanır.
Dağına göre kış olur.
Deveye oyna demişler, dokuz kazan süt devirmiş
Deveyi hendekten atlatan bir tutam ottur.
Dibi görünmeyen kaptan su içme.
Dilencinin torbası dolmaz.
Deniz yanında kuyu kazılmaz.
Dert ağlatır, aşk söyletir.
Dert derdi açar.
Deveci ile dost olan kapısını yüksek açar.
Dostluk başka alışveriş başka.
Dost yoluna post olmalı.
Düğün olur iki kişiye, tasası düşer deli komşuya.
Düz ovada sivri bela.
***
Ecel geldi baş ağrısı bahane.
Eceli gelen köpek cami duvarına siyer.
El adamı var sever, er adamı sağ sever.
El ağzına bakan, avradını tez boşar.
Elden gelen öğün olmaz, o da vaktinde gelmez.
El elin nesine, gülerek gider yasına.
Ele verir talkını, kendi yutar salkımı.
Et tırnaktan ayrılmaz.
***
Gelin atta, kısmeti yadda.
Gök görmediğin bir oğlu olmuş; tutmuş bacağından ayırmış.
Güneş çarığı sıkar, çarık da ayağı.
***
Halep oradaysa arşın burada.
Haline bakmaz harim duvarı atlar.
Hamama gider kurnaya; düğüne gider zurnaya aşık olur.
Hileden onsaydı, fare onardı.
***
Islanmışın yağmurdan korkusu olmaz.
***
İçi beni dışı seni yakar.
İki kaptan bir gemiyi batırır.
İnanma dayına ekmek al yanına.
İnsanın eti yenmez, derisi giyilmez.
***
Karnın doymazsa gözün doysun.
Kel oğlan ekin ekti, yemeden başa kalktı.
Kıratın yanında eğleşen ya huyundan ya tüyünden.
Köpekten toklu olmaz.
Kör atın kör alıcısı olur.
***
Ne kızı verir ne dünürü küstürür.
***
Oğlan babadan öğrenir sofra düzmeyi, kız anadan öğrenir sokak gezmeyi.
Oğlan dayıya kız halaya benzer.
Oğlan yedi oyuna gitti, çoban yedi koyuna gitti.
***
Öksüzün yüzü küllü olur.
Öküz öldü ortakçılık ayrıldı.
Önce bol bol yiyen sonra bel bel bakar.
Öz ağlamayınca göz ağlamaz.
***
Parasız dellal bağırmaz.
***
Sabır ile koruk helva; dut yaprağı atlas olur.
Saç sefadan, tırnak cefadan uzar.
Sağ baş yastık istemez.
Sana vereyim bir öğüt kendi ununu kendin öğüt.
Seversen oğlunu sev, kız kendini sevdirir.
Sıçanın geçtiğini aramam da, yol olur kalır.
Sıkça varma dostuna, kalksın ayak üstüne.
Sırtımda yumurta kefesi yok ya.
Sinek pis değil ama mide bulandırır.
Sonradan görmüş, dininden dönmüş.
Sorma kişinin aslını, sohbetinden bellidir.
Su bulanmayınca durulmaz.
***
Tilki tilkiliğini bildirinceye kadar post elden gider.
Toku gönüllemek zor olur.
***
Ucuzdur var bir illeti; pahalıdır var bir hikmeti.
Unu eledik eleği duvara astık.
Ustamın adı hıdır, elimden gelen budur.
***
Yörük sırtından kurban keser.
Yazın yaşa kışın taşa oturulmaz.
Yüz verdik astarını ister.
Yedir beni öğeyim seni.
***
Zekat çebici gibi titrer
Zemheride yoğurt isteyen cebinde bir inek taşır.
__________________________________________________________
Acele eden köpek, gözsüz enikler.
Aç köpek fırın deler.
Adam öldüren uyumuş, kâr eden uyumamış.
Adamakla mal bitmez.
Ağalık vermekle, efelik vurmakla olur.
Ak köpeğin pamuk pazarına zararı olur.
Akıllı sayıntı sayasıya, deli oğlan everir.
Akılsız köpeği yol kocatır.
Altın eşiğin, gümüş eşiğe ihtiyacı vardır.
Altın semer giydirseler, eşek yine eşektir.
Ana gezer, kız gezer, ala zağar ev düzer.
Analar besler hurmayla, eller döver yarmayla.
Anası ölen kadın; babası ölen, bey oldum sanır.
Ata vurma, arpaya vur.
Az'ı kızana, çoğu kocana gösterme.
Aslan bile kendini sineklerden korumak zorundadır.
Aç olana acı soğan baklava.
Ah ile gelen vah ile gider.
Akıl toprak değil ki herkes başına savura.
Akıllı yaşamaz derler, sen bugün de akşamı ettin.
Akşamdan kalan aş, ağız yakmaz.
Altın pas tutmaz, deli yas tutmaz.
Atın ardında, kadının önünde gitme.
Ateş, ateşi söndürmez.
Av kazana yakın gerek.
Aynan yoksa komşuna bak.
***
Bağa var izin olsun, yemeye yüzün olsun.
"Bana gel!" demek, "Gel beni gör!" demektir.
Batman ile giren, direm ile çıkmaz.
Berduşun şaşkını, gözlük takar kış günü.
Beş paralık fener, o kadar yanar.
Beylik tastan su içilmez.
Binilmeyecek eşeğe torba takılmaz.
Bin işçi, bin başçı.
Birbirinle ye iç, alavere etme.
Bir edene, bir eden bulunur.
Bir "Yerim" diyenden kork, bir "Yemem" diyenden.
Birinin evi yanar, biri balta sapı üteler.
Bitli baklanın kör alıcısı olur.
Buzağılı inek kıymetli olur.
Batıl itikat, zayıf kafaların dinidir.
Bir ahmak olmayınca, bir akıllı geçinemez.
Borcun iyisi vermek, derdin iyisi ölmek.
Borçlu güle güle gider, ağlayı ağlayı gelir.
Büyük dağa kar yağmadıkça küçük dağa sıra gelmez.
***
Cahile söz anlatmak, deveye hendek atlatmaktan zordur.
Cesaret, ölmekle değil, yaşamakla ölçülür.
***
Çavırın ekmeğini yiyen, kılıcını sallar.
Çingen elek, çulha göynek bulmaz.
Çingen kızı kadın olmaz.
Çalınan tazı, çulunu tez yırtar.
Çok laf yalansız, çok mal haramsız olmaz
Çocuğa küçük şeylerden zevk almasını öğreten ona büyük servet bırakır.
Çocukla çıkma yola, düşersen güler, düşerse ağlar.
***
Deli deliyi görünce, değneğini saklar.
Delik taş yerde kalmaz.
Delilik bir saattir, efelik bin sene.
Deve büyük olsa da eşeğin ardından gıder.
Domuzdan toklu doğmaz.
Dostluk pazara kadar değil, mezara kadar olur.
Düğün arpasıyla at tavlanmaz.
Dünyanın en fakir insanı, paradan başka hiç bir şeyi olmayandır.
Dünya malı, dünyada kalır.
Düven öküzünün ağzı bağlanmaz.
***
Eceli gelen köpek, cami duvarına siyer.
El elin eşeğini ıslık çala çala arar.
Elin ölüsü ele güler.
Emek olmadan yemek olmaz.
Er çıkan yol alır, er evlenen döl alır.
Eşeğin yavrusu sıpa, terbiyesi sopa.
Eşek eşeği ödünç kaşır.
Eşek kızınca beygiri koyup geçer.
Etme kulum bulursun, İnileme ölürsün.
Evınden çıkan deli olur, başında bin hali olur.
El ağzına bakan, karısını tez boşar.
Evlenmeden önce gözlerini açmayanlar, evlendikten sonra gözlerini kapamaya mecbur kalırlar.
***
Gabbe içerden olunca, kapı tırkaz tutmaz.
Gevşek tükürüğün sakala zararı vardır.
Göl yerinden su eksik olmaz.
Gönlün sevdiği, ya kürklü olur ya kepenekli.
Görünen dağın ardı yakındır.
Göz görmeyince gönül katlanır.
Güvenme dayına, ekmek al yanına.
Göz, mideden büyüktür.
Gençler sadık olmak ister, yapamazlar. Yaşlılar, sadık olmamak ister, yapamazlar.
Güzellik, tabiatın kadına ilk verdiği ve ilk geri aldığı hediyedir.
***
Hamallıkla tembellik bir arada olmaz.
Harman yelinen, düğün elinen.
Her akıl bir olsa, küçük mala çoban bulunmaz.
Her evin işi, her dağın kışı kendinedir.
Her yokuşun bir inişi vardır.
Herkesin aklı bir olsa koyuna çoban bulunmaz.
Hünersizin gömleği dikilmiş gelir.
Her bildiğini söyleme, her söylediğini bil
Her insan yanlış yapabilir ancak büyük insanlar yanlışlarını anlar.
***
Ihlamurdan odun, beslemeden kadın olmaz.
Isıracak köpek dişini göstermez.
***
İmam bildiğini okur.
İnine sağmayan tilki, kuyruğuna çan takar.
İstersen göl olur, istersen yol olur.
İnsan dağıtabileceği, harcayabileceği şeyler oranında zengindir.
***
Kaçan tavşan büyük olur.
Kafa kafa olmayınca, şapka ne yapıversin?
Kapanması güç olan kapıyı açma.
Kar yağdığı gün savrulur.
Kazan kaynadığı yerde taşar.
Keçinin gürdüğü, çobanın değneğine sürtünür.
Kedi sirke içmez.
Kedinin gürdüklüğü samanlığa kadardır.
Kendi gözündeki kirişi görmeyen, elin gözünde çöp arar.
Kendi küsen kendi barışır.
Korkulu düş görmekten, uyanık durmak yeğdir
Köpeğe dalaşmaktansa, çalıyı dolaşmak iyidir.
Köpeği öldürene sürüttürürler.
Köpeğin duası geçse, gökten kemik yağar.
Köpeğinin hatırı yoksa, sahibinin hatırı vardır.
Köpek köpeği ısırmaz.
Köpek neylesin takkeyi, tıngıldarken düşürür.
Kurt kocayınca, köpeğin maskarası olur.
Kadının kötüsü kadar kötü, iyisi kadar iyi yaratık yoktur.
Kayaya tos vuran, acısını kendi çeker.
Kasap dükkânında et kokmaz.
***
Nasipsiz köpek, kurban bayramında dağa çıkar.
***
Oğlan babadan öğrenir meclis gezmeyi, kız anadan öğrenir sofra yazmayı.
Oğlanın şaşkını, babasının zenginliğini metheder.
Olacak oğlan gelişinden belli olur.
Oynayacak adam, kağnı gıcırtısında da oynar.
Oynayamayan gelin; "Yerim dar." der.
Olgun bir insanı dost edinmek isterseniz tenkit edin, basit bir insanı dost edinmek isterseniz, methedin.
***
Ölecek tavşan çomağa karşı gelir.
Ölmüş eşşek kurttan korkmaz.
Öğüt, bir hazine kadar değerli olduğu halde genellikle bedava verilir.
***
Para para kazanır, koçyiğit bağ beller.
Para iyi bir uşak, kötü bir efendidir.
***
Sarı öküzün yanında duran; ya huyundan ya tüyünden kapar.
Serçeden korkan darı ekmez.
Sevilmedik ot, insanın başucunda biter.
***
Tilki inine kadar kovalanmaz.
Tilki tilkiliğini bildirene kadar, post elden gider.
Tazının topallığı tazı görünceye kadardır.
***
Ürkek insan, tehlikeden önce çekingen, tehlike sırasında korkak, tehlike bittikten sonra da cesurdur.
***
Yaralı tavşana sıkı atılmaz.
Yenecek aş, buğundan belli olur.
Yeni testi suyu soğuk tutar.
Yıl harmansız kalmaz.
Yiğidi öldür, hakkını yeme.
Yoğurdum ekşi diyen olmaz.
***
Zenginin ayakucunda uyuyacağına, fakirin başucunda uyu.
Zenginin gönlü olasıya, fakirin canı çıkar.
Zenginin kağnısı dağdan aşar, fakirin eşeği düz yolda şaşar.
Zenginin malı, fakirin ağzını yorar.
Zenginin malı, fakirin dölü kıymetli olur.
Zenginlikle sıcaktan zarar gelmez.
Zengin adam, elindeki kendine yeten adamdır.
_______________________________________________________
Abdalın karnı doyunca gözü papucundadır.
Acele işe şeytan karışır.
Acı acıyı unutturur.
Acıyan uyumuş, acıkan uyumamış.
Acıkan yanağından, susayan dudağından belli olur.
Acı sirke küpüne zarar.
Aç aman bilmez, çocuk zaman bilmez.
Aç ne yemez, tok ne demez.
Aç doymam tok acıkmam sanır.
Aç gözünü, yoksa açarlar.
Açık ağız aç kalmaz.
Açık yaraya tuz ekilmez.
Aç koyma hırsız olur, çok söyleme yüzsüz olur, çok değme arsız olur.
Aç ölmez, gözü kararır, susuz ölmez benzi sararır.
Aç tavuk rüyasında darı görür.
Adam adamdır olmasa da pulu, eşek eşektir olmasa da çulu.
Adam adama yük değil, can gövdeye yük değil.
Adama kırk gün deli dersen deli olur.
Adamakla mal tükenmez.
Adam olacak çocuk doğuştan belli olur.
Adam olana söz bir kez söylenir.
Adamın adı çıkacağına canı çıksın.
Adı çıktı dokuza inmez sekize.
Ağaç yaş iken eğilir.
Ağanın alnı terlemeyince ırgatın burnu kanamaz.
Ağır baş iyidir, yenlik olsa uçar.
Ağır kazan geç kaynar.
Ağır olda kamil desinler.
Ağızdan burun yakın, kardaştan karın yakın.
Ağlamayan çocuğa meme vermezler.
Ağlarsa anam ağlar, gayrısı yalan ağlar.
Ağlayanın malı gülene hayır gelmez.
Ağlayıp da gözden mi olak?
Ağrısız baş mezarda gerek.
Ağustosta beynin kaynasın, kışın da tenceren kaynasın
Ah alan onmaz, ah yerde kalmaz.
Ahmağa yüz, abdala söz vermeye gelmez.
Ahmak misafir ev sahibini ağırlar.
Akacak kan damarda durmaz.
Ak akçe kara gün içindir.
Akçe bulsam çıkı yok.
Akıl akıldan üstündür.
Akılsız başın cezasını ayaklar çeker.
Akıl yaşta değil baştadır.
Akıl yiğide sermayedir.
Akılları pazara çıkarmışlar, herkes kendi aklını beğenmiş.
Akıllı düşman ahmak dosttan yeğdir.
Akıllıyı arkada tutma, akılsızı kılavuz etme,
Akılsız başa söz, lezzetsiz aşa tuz kar etmez.
Ak koyunun kara kuzusu da olur.
Ak köpeğe koyun diye sarılma.
Aklın yolu birdir.
Alçak tavuk kendini ferik gösterir.
Alçak yer yiğidi hor gösterir.
Alem unutmuş, kalem unutmamış.
Allah aptala eşeğini kaybettirir, sonra da buldurup sevindirir.
Allah doğrunun yardımcısıdır.
Allah'tan umut kesilmez.
Allah şaşırttı mı dayıya hala dedirtirmiş.
Allah verirse el getirir, yel getirir, sel getirir.
Almak kolay, ödemek zordur.
Almadan vermek Allah'a mahsustur.
Al malın iyisini çekme kaygısını.
Alma mazlumun ahını, çıkar aheste aheste
Alışmış kudurmuştan beterdir.
Altın eli bıçak kesmez.
Altın eşik gümüş eşiğe muhtaçtır.
Altın kılıç demir kapıyı açar.
Altın yere düşmekle pul olmaz.
Amaç, üzüm yemek değil bağcıyı dövmek.
Aman diyene kılıç kalkmaz.
Amca baba yarısı.
Ana gibi yar olmaz, Bağdat dibi diyar olmaz.
Ana kızına taht kurar, kız bahtı kocada arar.
Anasının övdüğünü koyda geç, başkasının övdüğünü alda kaç
Anasına bak, kızını al.
Anlayana sivri sinek saz, anlamayana davul zurna az.
Annenin ilki olmaktan dağda tilki olmak yeğdir.
Araba devrilince yol gösteren çok olur.
Arap eli öpmekle dudak kara olmaz.
Arayan mevlasını da bulur, Mevlasını da.
Arı bal alacak çiçeği bilir.
Arife tarif gerekmez.
Arif olan anlar.
Arkadaşını söyle senin kim olduğunu söyleyeyim.
Arpa unun yoksa tatlı dilinde mi yok
Arsızın yüzüne tükürmüşler, yağmur yağıyor sanmış.
Asıl azmaz, bal kokmaz, kokarsa ayran kokar. Çünkü aslı süttür.
Aslan kükrerse atın ayağı tökezlenir.
Aslan yatağından belli olur.
Aslını gizleyen haramzadedir.
Aşığa Bağdat uzak değildir.
Aşk ağlatır, dert söyletir.
Aşk olmayınca meşk olmaz.
Aşkın gözü kördür.
Aş taşınca kepçeye paha olmaz.
Aşını, eşini, işini iyi bil.
At at oluncaya kadar sahibi mat olur.
At binenin, kılış kuşananın.
Atına bakan ardına bakmaz.
At olur meydan olmaz, meydan olur at olmaz.
At ölür meydan kalır, yiğit ölür şanı kalır.
At sahibine göre kişner.
Atasını tanımayan Allah'ı da tanımaz
Ateş düştüğü yeri yakar.
Ateş olmayan yerden duman çıkmaz.
Ateş ile barut bir arada olmaz.
Atılan ok geri dönmez.
At ile avrat yiğidin bahtına.
Attan düşen ölmez, eşekten düşen ölür.
Ava giden avlanır.
Ayağa dokunmadık taş, başa gelmedik iş olmaz.
Ayağını yorganına göre uzat.
Ayağını sıcak tut başını serin/Gönlünü ferah tut düşünme derin.
Ayının kırk masalı varmış, kırkı da ahlat üzerine.
Ayinesi iştir kişinin lafa bakılmaz.
Ayranı yok içmeye tahterevalli ile gider s...maya
Aza kanaat etmeyen çoğu bulamaz.
Az veren candan, çok veren maldan.
Azıcık aşım, kaygısız başım.
Azrail gelince oğul uşak dinlemez.
Az yaşa uz yaşa akibet gelir başa.
***
Babam bana öğüt verirken ben ineğin gözünde kırk inek saydım.
Baba malı tez tükenir, oğula gerek kazanmak.
Babanın sanatı oğula mirastır.
Baba oğula bir bağ bağışlamış, oğul babaya bir salkım üzümü çok görmüş.
Babasına hayır etmeyenin kimseye hayrı olmaz.
Babası ölen bey, anası ölen kadın olur.
Baca eğri de olsa dumanı doğru çıkar.
Bağa bak üzüm olsun, yemeye yüzün olsun.
Bahar çiçeği ile güzeldir.
Bakarsan bağ olur, bakmazsan dağ olur.
Baktın ki kar havası, eve gel kör olası.
Bal bal demekle ağız tatlanmaz.
Bal tutan parmağını yalar.
Bal yiyen baldan usanır.
Balık baştan kokar.
Baskın basanındır.
Başa gelen çekilir.
Baş başa, baş da şeriata bağlıdır.
Başın başı, başın da başı vardır.
Başın sağlığı, dünyanın varlığı.
Baş olan boş olmaz.
Batan gemiyi önce fareler terkeder.
Baykuş viraneyi, gülistana değişmez.
Bebekler birbirinden huy kapar, ayranlarına su katar.
Bedava sirke baldan tatlıdır.
Bekara karı boşamak kolaydır.
Bekarın parasını bit yer, parasını it yer.
Benim oğlum bina okur, döner döner yine okur.
Besle kargayı, oysun gözünü,
Beş parmağın beşi de bir değildir.
Beylik vermekle, yiğitlik vurmakladır.
Bez alırsan Musul'dan, kız alırsan asilden.
Bilmemek ayıp değil, öğrenmemek ayıp.
Bin atın varsa bin dinlen, bir atın varsa in dinlen.
Bin bilsen de bir bilene sor.
Bin dost az, bir dost çoktur.
Bin merak bir borç ödemez
Bin tasa bir musibet ödemez.
Bir avuç altının olacağına bir avuç toprağın olsun.
Bir baş soğan bir kazanı kokutur.
Bir çiçekle bahar olmaz.
Bir çöplükte iki horoz ötmez.
Bir demet gül, bir harman ottan iyidir.
Bir dirhem et, bin ayıp örter.
Bir elin nesi var, iki elin sesi var.
Bir fincan acı kahvenin kırk yıl hatırı sayılır.
Bir hatır, iki hatır, üçüncüde vur yatır.
Bir inat, bir murat.
Bir kızı bin kişi ister ama bir kişi alır.
Biri yer biri bakar, kıyamet ondan kopar.
Bir musibet bin nasihatten hayırlıdır.
Bir senden büyüğün, bir de senden küçüğün sözünü dinle
Bir sıçrarsın çekirge, iki sıçrarsın çekirge, üçüncüde ele geçersin çekirge.
Bir yerim diyenden, bir de yemem diyenden kork.
Bir zor işin kırk kolayı vardır.
Birbiri, adamı yer diri diri.
Bize gelince yiyip içelim, size gelince gülüp geçelim.
Borçlunun dili kısa gerek
Borçtan korkan kapısını küçük açar.
Borcun yoksa kefil ol. İşin yoksa şahit ol.
Borç yiğidin kamçısıdır.
Borç yiyen kesesinden yer.
Boş boğazı ateşe atmışlar da odunum yaş diye bağırmış.
Boş ite menzil olmaz.
Boyumca buldum, huyumca bulamadım.
Böyle başa böyle traş.
Bu günün işini yarına bırakma.
Buğday başak verince orak pahalanır.
Buğdayım var deme ambara girmeyince, oğlum var deme yoksulluğa düşmeyince
Buldum bilemedim, bildim bulamadım.
Bükemediğin eli öp
Bülbülü altın kafese koymuşlar ah vatan demiş.
Bülbülün çektiği, başının belası.
Büyük balık küçük balığı yutar.
Büyük başın derdi büyük olur.
Büyük lokma ye, büyük söz söyleme.
***
Cahile laf anlatmak deveyi hendekten atlatmaktan zordur.
Caminin mumunu yiyen kedinin gözü kör olur.
Caminin duvarına işeyen itin ölümü yakındır.
Cami ne kadar büyük olursa olsun, hoca bildiğini okur.
Cana gelecek zarar mala gelsin.
Can çıkmayınca huy çıkmaz.
Can sefadan da usanır cefadan da
Cefayı çekmeyen sefanın kadrini bilmez.
Cennete gitse fidan kırar, cehenneme gitse kazan deler.
Cömert derler maldan ederler, yiğit derler candan ederler.
***
Çabuk parlayan çabuk söner
Çağrılan yere erinme, çağrılmayan yere görünme.
Çağrılmayan yere çörekçi ile börekçi gider.
Çalma elin kapısını çalarlar kapını.
Çalmadan oynar kel düdük, ne davul ister ne düdük
Çatal kazık yere geçmez.
Çavdar unundan baklava olmaz.
Çekişmeden pekişilmez..
Çıkmayan candan umut kesilmez.
Çiçek dalında güzeldir.
Çiftçinin karnını yarmışlar, kırk tane gelecek yıl çıkmış
Çiftçiye yağmur, yolcuya kurak, cümlenin muradını verecek hak.
Çingene çingeneye çatmadıkça kasnak boynuna geçmezmiş.
Çingeneye beylik vermişler, önce babasını asmış.
Çirkefe taş atma, üstüne sıçrar.
Çivi çiviyi söker.
Çobana verme kızı, ya koyun güttürür ya kuzu.
Çobanın gönlü olursa tekeden süt çıkarır.
Çobansız sürüyü kurt kapar.
Çocuğa iş buyuran ardınca kendi gider.
Çocuğun yediği helal, giydiği haram.
Çocuktan al haberi.
Çoğu zarar, azı karar.
Çok muhabbet tez ayrılık getirir.
Çok yaşayan değil, çok gezen bilir.
Çok konuşan çok yanılır.
Çok söz yalansız, çok mal haramsız olmaz.
Çoluk çocuk ile eyleme pazar, arpa alır ambardan buğday yazar.
Çürük tahta çivi tutmaz.
***
Dağ adamı hasta eder sağ adamı.
Dağ dağa kavuşmaz, insan insana kavuşur.
Dağ dumansız, kul hatasız olmaz.
Dağdaki kekliğin bini bir paraya.
Dağları ıssız sanma, körleri gözsüz sanma.
Damlaya damlaya göl olur, damlacıktan sel olur.
Danışan dağı aşmış, danışmayan düz yolda şaşmış.
Darı unundan baklava, incir ağacından oklava olmaz.
Darlıkta dirlik olmaz.
Davacın kadı ise yardımcın Allah olsun.
Davetsiz gelen döşeksiz oturur.
Davulun sesi uzaktan hoş gelir.
Değirmende doğan sıçan gök gürültüsünden korkmaz.
Değirmenden gelenden poğaça beklerler.
Değirmen iki taştan, muhabbet iki baştan.
Deli deli akanı bura bura tıkarlar.
Delinin biri kuyuya bir taş atar, kırk akıllı çıkaramaz.
Demir tavında dövülür.
Denenmiş denenmez.
Deniz bal olmuş, fakir kaşık bulamamış.
Deniz dalgasız, gönül sevdasız olmaz.
Denize düşen yılana sarılır.
Denizin yanında kuyu kazılmaz.
Derdini söylemeyen derman bulamaz.
Derdin yoksa söylen, borcun yoksa evlen.
Derede tarla sel için, tepede harman yer için.
Dere geçerken at değiştirilmez.
Dereyi görmeden paçaları sıvama.
Dereyi tepeyi sel bilir, iyiyi kötüyü el bilir.
Derin su yavaş akar.
Dert saklayanda kalır.
Dert çekene göredir.
Dert gider ama yeri boş kalmaz.
Dertsiz baş bostan korkuluğunda.
Dervişin fikri ne ise zikri de odur.
Dervişlik olaydı tac ile hırka, ben de alırdım otuza kırka.
Deve boynuz ararken kulaktan olmuş.
Deveci ile dost olan kapısını yüksek açar.
Deve Kabe'ye gitmekle hacı olmaz.
Deveye niçin boynun eğri diye sormuşlar, nerem doğru ki demiş.
Deveye oyna demişler, dokuz kazan süt devirmiş.
Deveyi yardan uçuran bir tutam ottur.
Devletli gözü perdeli olur.
Devletlinin karnı gen gerek.
Devletliye dokun geç, fukaradan sakın geç.
Devlet oğul, mal tahıl, mülk değirmen.
Dibi görünmeyen sudan geçme.
Dikensiz gül olmaz.
Dilden gelen elden gelse her fukara padişah olur.
Dilençi bir olsa şekerle beslenir.
Dilin kemiği yoktur.
Dil yüreğin kepçesidir.
Dinsizin hakkından imansız gelir.
Dirlik nerede devlet orada.
Dostluk başka alışveriş başka.
Dost kara günde belli olur.
Dostun sofrasına oturmam deme, elin boş gelsin gitsin yemesen yeme.
Dost yoluna post olmalı.
Duvarı gam, insanı nem yıkar.
Düğün olur iki kişiye tasası düşer deli komşuya.
Düşenin dostu olmaz.
Düşmanın karınca ise sen fil ol.
Düşmez kalkmaz bir Allah.
***
Eceli gelen köpek cami duvarına siyer.
Ecel geldi cihane, baş ağrısı bahane.
Eğri otur, doğru donuş.
Eken biçer, konan göçer.
Ekmeğini evden al, arkadaşını köyden al (Yola çıkarken)
Ekmeğin kestiğini kılıç kesmez.
Elçiye zeval olmaz.
El adamı var sever, er adamı sağ sever.
El elden üstündür, arşa varıncaya kadar.
El elin eşeğini türkü söyleyerek arar.
El elin nesine, gülerek gider yasına.
El kazanı ile aş kaynamaz.
Elden gelen öğün olmaz o da vaktinde bulunmaz.
Ele verir talkını, kendi yutar salkımı.
Elin eşeğine binin tez iner.
Elin bütün parmakları bir değildir.
Erkeğe maaşı, kadına yaşı sorulmaz.
Erkeğin kalbine giden yol midesinden geçer.
Erken kalkan yol alır, erken evlenen döl alır.
Eşeğin ölümü köpeğe bayramdır.
Ev alma komşu al.
Ev danasından öküz olmaz.
Evini temiz tut misafir gelir, kalbini temiz tut ölüm gelir.
***
Fazla mütevazı olma, bazıları gerçek sanabilir.
Fazla naz aşık usandırır.
Fırsat eldeyken sürün devranı
***
Garip köpeğin kuyruğu döşünde gerek.
Gelin bindi deveye, gör kısmeti nereye.
Geniş gününde dar gezen, dar gününde geniş gezer.
Gezen kurt aç kalmaz.
Gönülsüz yenen aş, ya karın ağrıtır ya da baş.
Görmediğin bir oğlu olmuş, tutmuş pipisini koparmış
Gözden ırak olan gönülden ırak olur.
Göz görmeyince gönül katlanır.
Gözü tanede olan kuşun ayağı tuzaktan kurtulmaz.
Gözü yumulunca kadri bilinir.
Göz yaşarmayınca gönül yeşermezmiş
Gülme komşuna, gelir başına.
Gül dikensiz olmaz.
Gülü seven dikenine katlanır.
Gün doğmadan neler doğar.
Güneş balçıkla sıvanmaz.
***
Hacı hacıyı Mekke'de, derviş dervişi tekkede bulur.
Hamama giren terler.
Hamama gider kurnaya, düğüne gider zurnaya aşık olur.
Hasta ol benim için, öleyim senin için
Hayırlı komşu hayırsız akrabadan iyidir.
Haydan gelen huya gider.
Havlayan köpek ısırmaz.
Hazır ol cenge ister isen sulhu salah.
Herkesin arşınına göre bez vermezler.
Herkes (ağaç) kaşık yapar ama sapını denk getiremez.
Her horoz kendi çöplüğünde öter.
Her koyun kendi bacağından asılır.
Her sakallıyı deden sanma.
Her şey incelikten insan kabalıktan kırılır.
Her şeyin yenisi dostun eskisi makbuldür.
Her yokuşun bir inişi vardır.
Hırs gelir göz kararır, hırs gider yüz kararır.
Hırsızlık bir yumurta ile başlar.
Horozu çok olan köyün sabahı geç olur.
***
İçi beni, dışı başkasını yakar.
İki cambaz bir ipte oynamaz.
İki kaptan bir gemiyi batırır.
İki karpuz bir koltuğa sığmaz.
İki yanlış bir doğru etmez.
İnanma dayına ekmek al yanına.
İnsanı gam, duvarı nem yıkar.
İstediğini söyleyen istemediğini işitir.
İş kişinin aynasıdır.
İşleyen demir ışıldar.
İşleyen demir pas tutmaz.
İt iti ısırmaz
İti an, tasını hazırla
İt ürür, kervan yürür.
İyi insan lafı üzerine gelir.
***
Kalem kılıçtan keskindir.
Kapını kilitle komşunu hırsız etme.
Kardeş kardeşi atmış, yar başında tutmuş.
Katıra baban kim demişler, dayım at demiş.
Kavakta nar olmaz, kötülerde ar olmaz.
Kaz gelen yerden tavuk esirgenmez.
Kelin ilacı olsa başına çalar.
Kenarına bak bezini al, anasına bak kızını al.
Kendi düşen ağlamaz.
Keskin sirke küpüne zarar verir.
Kılavuzu karga olanın burnu pislikten kurtulmaz.
Kılıç yarası geçer, dil yarası geçmez.
Kırdığı yumurta kırkı geçti.
Kızım sana söylüyorum, gelinim sen işit.
Kızı bin kişi ister bir kişi alır.
Kızını dövmeyen dizini döver, oğlunu dövmeyen kesesini döver.
Kimse ayranım ekşi demez.
Komşu komşunun külüne muhtaçtır.
Komşuda pişer, bize de düşer.
Kork, Allahtan korkmayandan.
Korkunun ecele faydası yoktur.
Koyunun olmadığı yerde keçiye adurrahman çelebi derler.
Kör atın kör alıcısı olur.
Körle yatan şaşı kalkar.
Kurt kocayınca köpeklerin maskarası olur.
Kurt sisli havayı sever.
Kusursuz dost arayan dostsuz kalır.
***
Lafla peynir gemisi yürümez.
Leyleğin ömrü laklakla geçer.
***
Mahkeme kadıya mülk değildir.
Mal canın yongasıdır.
Meyveli ağaç taşlanır.
Mızrak çuvala sığmaz.
Milletinden evlenmeyen illetinden ölür.
Minareyi çalan kılıfını hazırlar.
Misafir umduğunu değil, bulduğunu yer.
***
Namazda gözü olmayanın ezanda kulağı olmaz.
Nazar, insanı mezara hayvanı kazana kor.
Ne ekersen onu biçersin.
Ne kızı verir, ne dünürü küstürür.
***
O kadar kusur kadı kızında da olur.
Oğlan babadan öğrenir sofra düzmeyi, kız anadan öğrenir sokak gezmeyi.
Okumak cehaleti giderir, eşeklik baki kalır.
***
Öfkeyle kalkan zararla oturur.
Ölmüş eşek kurttan korkmaz.
Ölü gözünden yaş, hoca evinden aç çıkmaz.
Öyle horozlar var ki öttükleri için sabah olduğunu sanırlar.
***
Parayı veren düdüğü çalar.
Pirincin içindeki siyah taştan değil beyaz taştan kork.
Pireye kızıp yorgan yakılmaz.
***
Rüzgâr eken fırtına biçer.
***
Sabreden derviş, muradına ermiş.
Sabrın sonu selamettir.
Saç sefadan tırnak cefadan uzar.
Sakla samanı gelir zamanı.
Sana vereyim bir öğüt, kendi ununu kendin öğüt.
Sanatına güvenenin para ayağına gelir.
Sen işlersen mal işler, insan böyle genişler.
Sen işten korkma iş senden korksun.
Sessiz atın çiftesi pek olur.
Sevenin kulu, sevemeyenin sultanıyım.
Seversen oğlunu sev, kız kendini sevdirir.
Sıçanın geçtiğini aramam da yol olur kalır.
Sinek pis değil ama mide bulandırır.
Sirkeyi sarımsağı düşünen paçayı yiyemez.
Sona kalan dona kalır.
Son gülen iyi güler.
Sonradan görmüş, dininden dönmüş.
Soran dağları aşmış, sormayan düz yolda şaşmış.
Söyleme sırrını dostuna, saman basar postuna.
Söyleyene değil söyletene bak
Söz gümüşse sükût altındır.
Su içene yılan bile dokunmaz.
Su testisi su yolunda kırılır.
Su uyur, düşman uyumaz.
Sukut ikrardandır.
Sürüden ayrılan koyunu kurt kapar.
Sütten ağzı yanan yoğurdu üfleyerek yer.
***
Şeriatın kestiği parmak acımaz.
***
Tarlada izi olmayanın harmanda yüzü olmaz.
Tasa doyurur, acı acıktırır.
Tatlı dil yılanı deliğinden çıkarır.
Tedbir kuldan, takdir Allah tandır.
Tencere dibin kara, seninki benimkinden kara.
Terzi kendi söküğünü dikemez.
Tırnağın varsa başını kaşı.
Tilki tilkiliğini bildirinceye kadar, post elden gider.
Tok acın halinden anlamaz.
***
Umut fakirin ekmeği, zenginin eğlencesidir.
Ustamın adı hıdır, elimden gelen budur.
Uzaktan davulun sesi hoş gelir.
***
Üzüm üzüme baka baka kararır.
***
Vaktinden önce öten horozun kellesini keserler.
Vakit nakittir.
Varsa hünerin, var her yerde yerin/Yoksa hünerin dar her yerde yerin.
***
Yalancının mumu yatsıya kadar yanar.
Yap bir iyilik at denize, balık bilmezse Halik bilir.
Yarası olan gocunur.
Yarım hoca dinden, yarım doktor candan eder.
Yavuz hırsız ev sahibini bastırırmış.
Yazın gölge hoş, kışın torba boş.
Yazın yaşa, kışın taşa oturma.
Yere bakan, yürek yakan.
Yerin kulağı vardır.
Yılanın başını küçükken ezeceksin.
Yiğide ver kızını, Mevla verir rızkını
Yiğidi öldür ama hakkını yeme.
Yol yürümekle, borç ödemekle tükenir.
Yolcu yolunda gerek.
Yuvayı dişi kuş yapar.
Yüz verme arsız olur, az verme hırsız olur.
Yüzü güzel olandan kırk günde usanılır, huyu güzel olandan kırk yılda usanılmaz.
***
Zararın neresinden dönülürse kardır.
Zemheriden sonra ekilen darıdan, kocasından sonra kalkan karıdan hayır gelmez.
Zemheride yoğurt isteyen ineğini cebinde taşır.
Zenginin gönlü oluncaya kadar, fakirin canı çıkar.
Zenginin malı züğürdün çenesini yorar.
Zor, oyunu bozar.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder