Estetiğin konusu olan sanatlar, başka bir deyişle “güzel sanatlar”, çok yaygın ve geleneksel bir sınıflamaya göre beş bölümde düşünülmüştür. Batı kültürünün bakış açısını yansıtan ve sanat-zanaat ayrımını öne çıkararak zanaatı tamamen dışta bırakan bu sınıflamada yer alan beş sanat, “mimarlık”, “heykel”, “resim”, “müzik” ve “edebiyat”tır. Bu beş sanata eklenebilecek diğer sanat dalları ya bu -beş sanatın kolları ya da bu sanatlardan birkaçının birleşmesiyle ortaya çıkan tiyatro, opera, bale, sinema gibi sanatlardır. Doğu kültürüne ait tezhip, hat, minyatür, ebru gibi sanatlar ise ya aynı sınıflandırma içinde gösterilebilir ya da ayrı bir sınıflamanın konusu olabilir.
1. Plastik sanatlar, malzemesi taş, çamur, tunç, mermer, boya gibi maddeye dayanan, maddenin işlendiği, maddeye biçim verilen sanatlardır. Bu sanatlardan mimarlık ve heykel, üç boyutlu; resim iki boyutludur. Plastik sanatlar göze hitap eder.
2. Fonetik sanatlar, müzik ve edebiyat olup birinde sesin, diğerinde sözün biçimlendirildiği, malzemesi ses ve sözcük olan sanatlardır. Müzik kulağa hitap eder, edebiyat ise bir yönüyle kulağa hitap eden bir sanat olsa da zihnî bir sanattır.
3. Ritmik ya da dramatik sanatlar, karma sanatlardır. Hareketin temel öge olarak biçimlendirildiği bu sanatlarda edebiyat ve müziğe ait öğeler geniş yer tutar.
4. Sınıflandırmanın temelini oluşturan mimarlık, heykel, resim, müzik ve edebiyat sıralaması, güzel sanatlarda somuttan soyuta doğru bir gelişmeyi gösterir.
Birçok sanat türünü dışta bıraktığı için geleneksel sınıflandırmayı yetersiz bulanlar, daha çağdaş sınıflandırmalar yapmıştır. Aşağıdaki sınıflandırma en çok bilinen örneklerden biridir:
* Plastik sanatlar kendi içinde yüzey sanatları, hacim sanatları ve mekân sanatları olmak üzere üç gruba ayrılmıştır. Bu bölümlemede mekân ve boyut kavramı öne çıkmıştır.
* Fonetik sanatlar ayrı gruplarda yer almış; ses ve dilin farklı malzemeler olduğu düşünülmüştür.
* Geleneksel sınıflandırmada yer almayan birçok sanat türüne yer verilmiştir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder